Ginekološki karcinomi čine preko 20% svih malignih oboljenja kod žena. Rak grlića materice i rak materice su najčešći među ginekološkim tumorima, dok je rak jajnika sa najlošijim prognozama od kojeg najviše žena umire. Rak vagine i rak vulve su nešto rjeđi i najčešće pogađaju žene starije životne dobi.

Redovni ginekološki pregledi uz PAPA test najbolja su prevencija i prilika za rano otkrivanje karcinoma kako bi prognoze za izlječenje bile visoke.

Radi jedinstvene klasifikacije ginekoloških karcinoma Internacionalna federacija ginekologa i akušera (FIGO) je ginekološke karcinome podijelila na četiri stadijuma (I-IV). Stadijumi I i II su rani i daju dobre prognoze za izlječenje, dok su stadijumi III i IV kasni sa lošijom prognozom. U zavisnosti od stadijuma u kojem se karcinom nalazi, kao i od histopatološkog tipa karcinoma, kao metoda liječenja može se koristiti hirurška intervencija, zračenje ili hemoterapija, kao i kombinacija svih ovih metoda.

Ginekološki karcinomi – vrste

• Karcinom grlića materice
• Karcinom materice (endometrijum)
• Karcinom jajnika
• Karcinom vagine
• Karcinom vulve

Sadržaj članka

• Rak grlića materice (rak cerviksa)
• Displazija na grliću materice
• Faktori rizika za razvoj karcinoma cerviksa
• Rak grlića materice – simptomi
• Dijagnoza raka grlića materice
• Stadijumi karcinoma grlića materice
• Karcinom grlića materice – liječenje
• Rak materice (karcinom endometrijuma)
• Fakori rizika za nastanak raka materice
• Rak materice – simptomi
• Dijagnoza karcinoma endometrijuma
• Stadijumi karcinoma endometrijuma
• Rak materice – liječenje
• Rak jajnika (ovarijuma)
• Faktori rizika za nastanak raka jajnika
• Rak jajnika – simptomi
• Dijagnoza raka jajnika
• Rak jajnika – liječenje
• Rak vagine (rodnice)
• Rak vagine – simptomi
• Dijagnoza raka rodnice
• Rak vagine – liječenje
• Rak vulve (stidnice)
• Rak vulve – simptomi
• Dijagnoza raka stidnice
• Rak vulve – liječenje

Rak grlića materice (rak cerviksa)

Rak grlića materice, odnosno karcinom cerviksa, jedan je od najčešćih malignih (zloćudnih) tumora i čini 10% malignih tumora žena. Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (WHO) karcinom grlića materice na drugom je mjestu kao uzrok smrti žena u svijetu, odmah iza karcinoma dojke. Od raka grlića materice najčešće obolijevaju žene starosti između 35 i 50 godina.

Karcinom cerviksa razvija se kada stanice na grliću materice postaju abnormalne. Nakon nekoliko godina neliječenja ove stanice mogu postati tumor zloćudnih karakteristika sa invazivnim širenjem na okolne organe, kao što su mokraćni mjehur i crijeva, ili krv i limfa. Ukoliko se karcinom nalazi u najranijem stadijumu, bolest je izlječiva uklanjanjem ili uništavanjem prekanceroznog i kanceroznog tkiva.

Displazija na grliću materice

Nastanku invazivnog karcinoma grlića materice prethode displastične promjene na grliću materice (CIN ili cervikalna intraepitelna neoplazija). PAPA test i kolposkopija su načini da se ove promjene otkriju na vrijeme, a samim tim i rak grlića materice dijagnostifikuje u ranoj fazi kada su prognoze za bolest jako povoljne.

Displazija je stanje u kojem se epitelne ćelije grlića materice razlikuju od normalnih epitelnih ćelija tog područja, ali još nisu postale kancerogene, iako mogu postati. Displastične ćelije mogu biti blage, umjerene ili jako izmijenjene, u zavisnosti od stepena promjena, pa zbog toga razlikujemo:

• CIN I – blaga displazija – promjene zahvataju do 1/3 debljine epitelnog presjeka
• CIN II – umjerena displazija – promjene zahvataju do 2/3 debljine poprečnog presjeka epitela
• CIN III – teška displazija – promjene zahvataju preko 2/3 debljine poprečnog preseka epitela

Karcinom in situ (CIS) je stanje u kojem promjene zahvataju cijelu debljinu epitelnog presjeka, ali ne prodiru u bazalnu membranu koja odvaja epitel od donjeg vezivnog tkiva u kome se nalaze krvni i limfni sudovi.

Faktori rizika za razvoj karcinoma cerviksa

HPV infekcija, odnosno infekcija humanim papiloma virusom je najvažniji faktor rizika za rak grlića materice. Dugotrajne neliječene upale vagine i grlića materice uzrokovane humanim papiloma virusom (HPV), koji se prenosi polnim putem, dovode u velikom broju slučajeva do karcinoma cerviksa. Statistika kaže da je u posljednjih 20 godina 99.8% karcinoma grlića materice uzrokovano HVP virusima iz grupe visokog rizika. Najopasniji HPV virusi su tip 16 i tip 18 koji uzrokuju 70% svih slučajeva karcinoma cerviksa.

Faktori rizika su još i:

• Česte promjene partnera – veći broj seksualnih partnera povećava šanse za infekcijom HPV-a
• Rano stupanje u odnose – seks u ranom dobu povećava rizik od HPV-a
• Polno prenosive infekcije – prisustvo drugih polno prenosivih bolesti (hlamidija, gonoreja, sifilis i HIV/AIDS) povećava rizik od HPV-a
• Oslabljen imuni sistem – veća je vjerovatnoća da će se razviti rak grlića materice ako je imuni sistem oslabljen
• Pušenje – pušenje je povezano sa skvamoznim karcinomom grlića materice

Rak grlića materice – simptomi

Simptomi karcinoma grlića materice ne pojavljuju se na početku oboljenja. Abnormalne ćelije grlića materice u ranim stadijumima bolesti skoro nikada ne izazivaju simptome. Nema bola, nema svraba, niti drugih neprijatnosti, a kada se pojave prvi simptomi bolest je najčešće već uznapredovala. Međutim, prekancerozne promjene na grliću materice veoma sporo prerastaju u karcinom grlića materice, tako da je od ključnog značaja ići na redovne ginekološke kontrole. Kada se pojave simptomi to znači da je bolest već napredovala do invazivnog stadijuma.

Simptomi karcinoma grlića materice:

• Neuobičajen vaginalni iscjedak
• Krv u vaginalnom iscjetku
• Vaginalno krvarenje između ciklusa
• Produženo i obilno menstrualno krvarenje
• Krvarenje i bol tokom seksualnog odnosa
• Nelagodnost tokom mokrenja
• Gubitak kontrole mokrenja
• Konstantan umor
• Bol u maloj karlici

Simptomi raka grlića materice koji se nalazi u uznapredovaloj fazi bolesti mogu biti:

• Oticanje nogu
• Problemi sa mokrenjem ili pražnjenjem crijeva
• Krv u urinu

Dijagnoza raka grlića materice

Kako bi se karcinom grlića materice na vrijeme dijagnostifikovao od ključnog značaja su redovni ginekološki pregledi uz PAPA test i kolposkopiju. Osnovni cilj PAPA testa je da se promjene na grliću materice, ako ih ima, pronađu u fazi u kojoj lako mogu da se uklone. Ukoliko se promjene uoče, definitivna dijagnoza se postavlja histološkim pregledom tkiva čiji je uzorak uzet biopsijom ili endocervikalnom kiretažom, a kod početnih oblika konizacijom. Kada je karcinom uznapredovao i raširio se u okolne strukutre, tretman i izgledi za izlječenje postaju teži.

U svrhu dodatne dijagnostike za određivanje tačne faze u kojoj se karcinom grlića materice nalazi, mogu da se koriste i:

• Ginekološki ultrazvuk
• Ultrazvuk abdomena
• Skener
• Magnetna rezonanca
• Kolonoskopija
• Cistoskopija
• Rendgen pluća i kostiju
• Laboratorijske dodatne analize

Stadijumi karcinoma grlića materice

Stadijumi raka grlića materice su razvojni procesi ili faze kroz koji prolazi ovaj, kao i svi drugi maligni procesi u organizmu čovjeka. Određivanje stadijuma malignih oboljenja pomaže ljekarima u planiranju terapijskih postupaka, poređenju rezultata liječenja i pomaže im kod davanja mogućih prognoza.

• Stadijum I: Karcinom je ograničen na grlić materice bez širenja na tijelo materice
• Stadijum II: Širenje na gornju i srednju trećinu vagine ili na parametrij (ne dolazi do kostiju)
• Stadijum III: Širenje do zida karlice i/ili donje trećine vagine
• Stadijum IV: Širenje izvan male karlice, na okolne organe (mokraćni mjehur ili debelo crijevo) a u kasnoj fazi i na udaljene organe

Karcinom grlića materice – liječenje

Liječenje karcinoma grlića materice zavisi od stadijuma u kojem se nalazi karcinom. Promjene koje se otkriju na vrijeme vrlo uspješno se mogu liječiti laserom, eletrokauterizacijom ili radiotalasima, i u svim slučajevima premaligna promjena se može uspješno otkloniti.

Ukoliko su ćelije na grliću materice značajno izmijenjene, vrši se konizacija grlića materice, čime se može spriječiti da premaligna promjena preraste u invazivni karcinom. Međutim, ukoliko se dijagnostičkim metodama utvrdi stadijum invazivnog karcinoma, uglavnom se pristupa radikalnom operativnom liječenju koje podrazumijeva radikalnu histerektomiju kojom se uklanjanju uterus i dosta okolnog tkiva, uključujući limfne čvorove. Kod još radikalnijeg hirurškog zahvata uklanjaju se svi organi karlice, što uključuje mokraćni mjehur i rektum.

Hemoterapija ili terapija zračenjem koriste se za liječenje zloćudnih tumora koji se prošire izvan karlice i u slučajevima kada dođe do povratka bolesti. Zračenje i hemoterapija se u pojedinim situacijama koriste prije i poslije hirurškog zahvata.

Rak materice (karcinom endometrijuma)

Rak materice najčešće označava rak sluznice materice tj. karcinom endometrijuma, dok su sarkomi materice zloćudni tumori tijela materice koji nastaju iz mišićnog i/ili vezivnog tkiva. Rak materice je drugi najčešći karcinom (iza raka dojke) u dobnoj skupini žena od 50. do 70. godine. Rizik obolijevanja od ovog karcinoma raste s porastom životne dobi, a javlja se najčešće nakon menopauze, dok žene mlađe od 40 godina rijetko obolijevaju od raka materice.

Osnovni simptom koji ukazuje na karcinom endometrijuma je krvarenje, u čak 40-60% slučajeva patološka krvarenja nakon menopauze ukazuju na rak materice. Ovaj maligni tumor se može širiti i na ostale dijelove ženskog reproduktivnog sistema, kao što su grlić materice ili jajnici, ali i na udaljenije organe.

Rak materice nije isto što i rak grlića materice. To su različiti tipovi karcinoma koji imaju različite karakteristike, pa samim tim i prognoze za izlječenje. Međutim, svaki od njih se može širiti na ostale dijelove materice ili organe koji ne pripadaju reproduktivnom sistemu, i tada se govori o metastazama primarnog karcinoma.

Fakori rizika za nastanak raka materice

• Dugo hormonsko liječenje
• Hipertenzija
• Dijabetes
• Gojaznost
• Virus humane imunodeficijencije (HIV)
• Humani papiloma virus (HPV)
• Seksualno prenosive infekcije
• Rana pojava mentruacije
• Kasna menopauza (nakon 52. godine)
• Istorija oboljevanja od karcinomom endometrijuma, jajnika, dojke ili debelog crijeva u porodici
• Rani seksualni život
• Odsustvo trudnoća tokom reproduktivnog perioda

Faktor koji značajno povećava rizik od nastanka karcinoma endometrijuma je produženo djelovanje estrogena. Estrogen podstiče rast i zadebljanje sluznice materice i može dovesti do nepravilnog i nekontroliranog rasta ukoliko sa druge strane nema djelovanja progesterona. Dominantno djelovanje estrogena nastaje kod bolesti, poput sindroma policističnih jajnika, koje dovode do izostanka ovulacije i menstruacije, ili kod uzimanja lijekova s visokom dozom estrogena bez progesterona (npr. hormonska dopunska terapija).

Rak materice – simptomi

Glavi simptom koji ukazuje na rak materice je krvarenje nakon menopauze. S obzirom na to da pred menopauzu menstruacije kod mnogih žena postaju nepravilne, ponekad se mogu previdjeti nepravilnosti i neredovitost mentrualnih krvarenja. Kako se približavaju menopauzi, žene bi trebalo da znaju da menstrualna krvarenja treba da budu sve oskudnija, te da je pojava čestih i obilnih krvarenja, ili krvarenja između menstruacija, jasan znak da je vrijeme za posljetu ljekaru. Kod jedne od deset žena kod kojih se pojavi krvarenje nakon menopauze dijagnostifikuje se karcinom endometrijuma, zbog čega svako krvarenje u postmenopauzi treba dijagnostički obraditi.

Još jedan od simptoma koji može ukazivati na rak materice je sukrvica ili gnoj u vaginalnom iscjetku popraćen bolovima u stomaku i karlici. Ukoliko se nalazite pred ili ste u menopauzi, promjene u vaginalnom iscjetku, pored krvarenja, razlog su za ginekološki pregled.

Dakle, simpomi koji mogu ukazivati na karcinom endometrijuma su:

• Krvarenje
• Iscjedak u vidu komadića
• Gnojni ili iscjedak sa sukrvicom
• Bol u stomaku i/ili karlici

Dijagnoza karcinoma endometrijuma

Dijagnoza raka materice odnosno karcinoma endometrijuma uvijek započinje uzimanjem anamnestičkih podataka. Tokom razgovora sa pacijentkinjom najvažnije informacije su o pojavi krvarenja nakon menopauze ili nepravilnih i obilnih krvarenja prije menopauze. Pored toga, bitni su i podaci o starosti, prvoj menstruaiji, menopauzi, porođajima, kao i opterećenosti porodične anamneze ginekološkim kancerima, kancerom dojke ili debelog crijeva, kao i hroničnim bolestima poput dijabetesa ili hipertenzije.

Nakon uzimanja anamneze, radi se ginekološki pregled kojim se mogu ustanoviti eventualna odstupanja u izgledu vagine i grlića materice, kao i procijeniti gipkost i veličina materice. Pored kliničkog pregleda, uzima se i bris na PAPA test koji u 50% slučajeva može otkriti abnormalne ćelije endometrijuma, prije same pojave simptoma.

Transvaginalni ultrazvuk je pretraga u dijagnostici rada materice pomoću koje se procjenjuju debljina i struktura sluznice materica i prisustvo polipa endometrijuma ili mioma. Kod žena koje se nalazi u postmenopauzi svaka debljina sluznice materice iznad 4 mm je znak za dalje ispitivanje da bi se utvrdilo da li postoje patološki procesi unutar materice.

Konačna dijagnoza karcinoma endometrijuma postavlja se na osnovu patohistološkog nalaza nakon biopsije ili eksplorativne kiretaže. CT ili magnetna rezonanca su takođe dodatne pretrage koje se rade kod procjene proširenosti bolesti i prije konačne odluke o načinu liječenja.

Dakle, dijagnostika raka materice se radi sljedećim metodama:

• Eksplorativna kiretaža sa histopatološkim nalazom
• Ultrazvuk abdomena
• Rendgen pluća i kostiju
• Skener (CT)
• magnetna rezonanca (NMR)
• Kolonoskopija
• Cistoskopija
• Laboratorijske analize

Stadijumi karcinoma endometrijuma

Nakon što se dijagnostifikuje karcinom endometrijuma mora se procijeniti koliko se bolest proširila, odnosno odrediti stadijum karcinoma. Određivanje stadijuma karcinoma endometrijuma zasniva se na diferencijaciji tumora koja se odredila analizom tkiva (uzetog biopsijom ili kiretažom) i proširenosti bolesti na druge organe i limfne čvorove.

Postoje 4 stadijuma raka materice:

• Stadijum I – karcinom je ograničen na tijelo materice
• Stadijum II – karcinom zahvata tijelo i grlić materice, ali se nije proširio izvan materice
• Stadijum III – karcinom se proširio izvan materice, ali ne izvan karlice
• Stadijum IV – karcinom zahvata mokraćni mjehur ili debelo crijevo i/ili ima udaljene metastaze

Rak materice – liječenje

Liječenje raka materice zavisi od stadijuma i proširenosti bolesti. Za tumore koji su se više proširili i nalaze se u većim stadijumima, te za pacijentkinje starije životne dobi, prognoza za izječenje je lošija.

Hirurška intervencija je glavni postupak pri liječenju žena sa rakom endometrijuma prilikom koje se odstranjuje materica (histerektomija). U slučajevima kada se rak ne proširi izvan materice, bolest se gotovo uvijek izliječi histerektomijom. Kod viših stadija bolesti uz histerektomiju radi se i adneksektomija (odstranjenje jajovoda i jajnika), a često se odstranjuju i obližnji limfni čvorovi. Poslije toga slijedi patološka procjena kako bi se utvrdilo da se karcinom proširio i koliko daleko, te da li je uz hiruršku intervenciju potrebno uključiti i zračenje u proce izlječenja.

Nakon operacije mogu se primjenjivati i hemoterapija ili hormonska terapija koje uništavaju preostale stanice raka i zaustavljaju njihov dalji rast. Hemoterapija ili hormonska terapija se naročito uključuju kod pacijenata kod kojih se karcinom proširio na okolne organe.

Žene kod kojih se dijagnostifikuje rak materice u ranom stadijumu imaju visoke šanse za izlječenje, a najbolje izglede imaju mlađe žene, one kod kojih se karcinom nije proširio izvan materice i koje imaju sporije rastuće vrste raka. Sveukupno preživi oko 2/3 žena koje boluju od raka endometrijuma, a nakon 5 godina od dijagnostifikovanja nemaju nikakvih znakova bolesti.

Rak jajnika (ovarijuma)

Rak jajnika je najsmrtonosniji od svih ginekoloških kancera. Iako se rak grlića materice i karcinom materice pojavljuju češće od raka jajnika, više žena umire od raka jajnika. Osnovni razlozi za tako nepovoljan ishod su kasna dijagnostika zbog izostanka simptoma u ranoj fazi, brže širenje malignih stanica po tijelu i činjenica da se rak jajnika kod više od polovine oboljenih žena otkrije tek u uznapredovalom stadijumu bolesti. Najbolji način prevencije, kao i kod ostalih ginekoloških kancera, jesu redovni odlasci na ginekološke preglede, PAPA test i prepoznavanje simptoma koji mogu ukazivati na opasnost od karcinoma jajnika.

Rak jajnika je bolest koja pogađa jedan ili oba jajnika. Žene kod kojih se rak nije proširio izvan jajnika imaju 85-95% šanse za petogodišnje preživljavanje nakon liječenja. Razlikuje se nekoliko vrsta raka ovarijuma, a najčešći je rak površinskog epitela koji se razvija od ćelija koje pokrivaju površinu jajnika.

Faktori rizika za nastanak raka jajnika

Rizični činioci koji mogu uticati na razvoj karcinoma jajnika su:

• Životna dob – uglavnom obolijevaju žene starije od 55 godina
• Porodična anamneza sa karcinomom jajnika i/ili dojke
• Ranije dijagnotifikovan karcinom endometrija ili dojke kod pacijentkinje
• Rana prva mentstruacija
• Kasniji ulazak u menopauzu (nakon 52. godine života)
• Gojaznost
• Nerađanje
• Korištenje lijekova za postizanje ovulacije
• Korištenje hormonske dopunske terapije

Dok su prethodno navedeni faktori rizika, bitno je napomenuti da istraživanja pokazuju da trudnoće i uzimanje oralnih kontracepcijskih pilula štite jajnike i smanjuju rizik od pojave raka ovarijuma.

Rak jajnika – simptomi

Rak jajnika u početku ne daje specifične simptome i često se ne otkrije sve do uznapredovale faze bolesti. Simptomi na koje naročito treba da obrate pažnju žene starije životne dobi su:

• Rast i/ili nadutost stomaka (ascites)
• Bol u stomaku
• Probavne smetnje
• Gubitak tjelesne težine
• Promjene u mokrenju
• Otežano disanje
• Malaksalost
• Bolovi u donjem dijelu leđa (krstima)
• Bolovi u želucu
• Žgaravica

Dijagnoza raka jajnika

Dijagnoza raka jajnika teška je za postavljanje u ranim fazama zato što se simptomi obično ne pojavljuju sve dok se rak nije proširio izvan jajnika, kao i zbog toga što mnoge bezazlenije bolesti mogu izazvati slične simptome.

Nakon uzimanja anamnestičkih podataka o starosti pacijentkinje, istoriji prethodnih oboljenja, tegobama i slično, radi se vaginalni pregled kojim se može odrediti eventualno povećanje jajnika ili postojanje tumorske mase, kao i njen odnos prema okolnim organima. Preciznost dijagnostike se povećava korištenjem vaginalnog ultrazvuka i color dopplera. Takođe, koriste se i tumor markeri (pretraga krvi koja otkriva postojanje proteina kojeg ponekad proizvode karcinomi jajnika).

Za dijagnostifikovanje raka jajnika može se koristii i CT, a za postavljanje konačne dijagnoze i za određivanje tipa tumora i proširenosti bolesti potrebno je raditi operciju stomaka kojom se uzima uzorak tkiva za analizu. Ako se u stomaku nakupila tečnost, može se isprazniti iglom, a zatim se provjerava da li u njoj ima ćelija raka.

Rak jajnika – liječenje

Hirurška terapija, hemoterapija i zračenje se koriste u svrhu liječenja raka jajnika. U zavisnosti od stadijuma bolesti ove metode se mogu koristiti pojedinačno ili u kombinaciji.

Osnovni oblik liječenja podrazumijeva hirurško odstranjivanje materice, jajovoda i jajnika kao i najveće moguće odstranjivanje tumorskih masa. Ovakva intervencija se primjenjuje kod svih pacijentkinja, osim kada se tumor nalazi u početnim fazama kod žena koje žele još rađati. U tom slučaju se odstranjuje samo zahvaćeni jajnik.

Hemoterapija se primjenjuje kada se karcinom proširio po tijelu ili kada ga nije moguće odstraniti u potpunosti. Terapija zračenjem je dopunska terapija hirurškoj intervenciji kako bi se uništile zaostale ćelije kancera. S obzirom na to da se rak u uznapredovalom stadijumu često vraća, kako bi se pratio učinak terapije koriste se tumor markeri.

Rak vagine (rodnice)

Rak vagine ili rak vulve ne spada u učestale ginekološke karcinome i čini 1-3% svih ginekoloških zloćudnih tumora. Pretežno nastaje kod žena starije životne dobi (iznad 60 godina) sa infekcijom HPV-om ili HIV-om, koje su rano stupile u seksualne odnose. Pušenje cigareta i promiskuitet su takođe faktori koji utiču na pojavu ovog oboljenja.

Rak vagine – simptomi

Simptomi raka vagine:

• Ranica ili čir na površini vagine
• Vodenast vaginalni iscjedak
• Krvarenje nakon polnog odnosa,
• Krvarenje između menstrualnog ciklusa
• Krvarenje nakon menopauze
• Bol u karlici
• Zatvor (konstipacija)
• Bolno mokrenje i učestalo mokrenje

Dijagnoza raka rodnice

Ukoliko postoji sumnja na rak vagine, postavljanje dijagnoze počinje sa ginekološkim pregledom i PAPA testom. Definitivna dijagnoza postavlja se patohistološkom analizom tkiva vagine uzetog biopsijom. Kako bi se potvrdila dijagnoza i utvrdila proširenost bolesti radi se CT karlice, na osnovu čega se određuje stadijum u kojoj se karcinom nalazi.

• Stadijum I – tumori su ograničeni na zid vagine
• Stadijum II – tumor je probio zid vagine
• Stadijum III – zahvaćene su karlične strukture
• Stadijum IV – tumor se proširio izvan karlice i zahvatio sluznicu mokraćnog mjehura ili rektuma

Rak vagine – liječenje

Rak vagine ili rodnice prvenstveno se liječi zračenjem. U zavisnosti od lokalizacije liječenje se može upotpuniti hemoterapijom ili hirurškim zahvatom. Operacija uključuje odstranjivanje materice (histerektomiju) i uklanjanje gornjeg dijela vagine (gornju vaginektomiju), a u težim slučajevima može se uraditi i uklanjanje limfnih čvorova karlice.

Rak vulve (stidnice)

Rak vulve je rijedak i najčešće se javlja u kasnijem životnom dobu, kod žena od 60. godine života koje se nalaze u postmenopauzi. Karcinom stidnice se dominatno ispoljava svrabom u području velikih usana. Ova vrsta karcinoma je veoma maligna i daje rane metastaze, najčešće u rektumu, mokraćnom mjehuru i limfnim čvorovima u preponama. Zahvata spoljašnje dijelove genitalija, uključujući usmine, klitoris i Bartolinijeve žlijezde.

Faktori rizika koji doprinose razvoju karcinoma vulve su infekcije HPV-om, zapaljenski procesi na vagini i vulvi, polne bolesti, a statistike pokazuju da je ovaj karcinom češći kod žena koje se bore sa gojaznošću i dijabetesom i koje su ranije liječene od raka grlića materice.

Rak vulve – simptomi

Simptomi raka vulve su prije svega svrab, rane, bol i krvarenje u predjelu vulve, a čak 20% oboljelih žena nije imalo nikakve simptome, dok tumor nije otkriven rutinskim ginekološkim pregledom.

Simptomi raka vulve uključuju:

• Svrab
• Pečenje
• Osjetljivost i bol
• Krvarenje
• Promjena boje ili zadebljanje kože
• Kvržice, bradavice

Dijagnoza raka stidnice

Dijagnoza raka stidnice se postavlja ginekološkim pregledom, kao i kolposkopijom i vulvoskopijom, zatim citološkim pregledom brisa odgovarajuće promjene i biopsijom. Upravo je biopsija vulve najmjerodavnija za postavljanje dijagnoze raka vulve.

Stadijumi karcinoma vulve:

• Stadijum I – tumor na vulvi, promjera najviše 2 cm, nema metastaza
• Stadijum II –  tumor je na vulvi i veći je od 3 cm, ali nema metastaza
• Stadijum III – tumor zahvatio uretru, vaginu i anus, postoje metastaze u okolnim limfnim žlijezdama
• Stadijum IV – tumor je zahvatio bešiku, rektum ili vaginu, žlijezde su pozitivne

Rak vulve – liječenje

Rak vulve se prvenstveno liječi hirurškim putem – odstranjivanjem stidnice (vulvektomija) i preponskih limfnih čvorova, a može se primijeniti i radioterapija (liječenje zračenjem tumora). S obzirom na to da se najčešće dijagnostifikuje u uznapredovaloj fazi kada se tumor proširi na okolne organe i preponske limfne čvorove, izgledi za izlječenje nisu najpovoljniji i tada se uz zračenje primjenjuje i hemoterapija. Ovaj karcinom se može vratiti, čak i pored adekvatnog liječenja, zbog čega se preporučuju ispitivanja dva do tri puta godišnje u prve dvije godine nakon liječenja.

Ginekološki pregled u klinici Be Well

U klinici Be Well svakodnevno možete obaviti ginekološke preglede i sačuvati Vaše zdravlje prevencijom. U ambulanti ginekologije ordiniraju prim. dr Saša Savić, dr Bojana Popović, dr Tanja Milić-Radić i dr Marijana Lukač.

Pregled možete zakazati na brojeve telefona 051 965 256, 066 33 44 55, email adresu [email protected] ili putem naše službene web stranice www.klinikabewell.com.

#ZdraVagina